آلدهیدها و عطر سازی : از تعریف تا تاریخچه و 11 تا از متداولترین آدهیدهای در عطرسازی
مقدمه
آلدهیدها و عطرسازی به صورت همزیستی با هم پیوند خورده اند و به سختی می توان عطری در جهان یافت که بدون آنها دخالت این ترکیبات آلی تولید شده باشد.
این ترکیبات آلی در بسیاری از مواد طبیعی مانند گل رز، پوست پرتقال وانیلی، اسانس کاج، سیترونلا و اسانس دارچین وجود دارند و دلیل بوی مطبوع آنها هستند.
آنها همچنین می توانند به صورت مصنوعی در آزمایشگاه تکثیر شوند.
این ترکیب های مخلوط معطر حاوی گروه فرمیل هستند که بخشی از یک مولکول با ساختار خاص (R-CHO) در شیمی آلی است.
آلدهیدها چیست؟
طبق متن Wikpedia، “آلدهید یک ترکیب آلی حاوی یک گروه کربونیل (Carbonyl) نهایی است. این گروه عاملی شامل یک اتم کربن متصل به اتم هیدروژن با یک پیوند کووالانسی منفرد و یک اتم اکسیژن با پیوند دوگانه است. بنابراین فرمول شیمیایی یک گروه عاملی آلدهیدی -CH=O و فرمول کلی یک آلدهید R-CH=O است. گروه آلدهیدی گاهی اوقات گروه فرمیل یا متانوئیل نامیده می شود. سایر کلاس‌های ترکیبات آلی حاوی گروه های کربونیل شامل کتون ها و اسیدهای کربوکسیلیک هستند.
آلدهیدها نتیجه اکسیداسیون جزئی هستند و نامی که به آنها داده می شود اغلب از نام اسیدی است که تشکیل می دهند.
آنها در ساخت رزین های مصنوعی و برای ایجاد مواد رنگزا، طعم دهنده ها، عطرها و سایر مواد شیمیایی استفاده می شوند.
برخی از آنها به عنوان نگهدارنده و ضدعفونی کننده استفاده می شوند.
این کامپوزیت ها دارای یک گروه عاملی کربونیل هستند (C=0) و اتم کربن که بخشی از این گروه است دارای دو پیوند باقیمانده است که می تواند حاوی اتم هایی باشد که هیدروژن یا آلکیل (alkyl) (گروه هیدروکربن) هستند.
اگر حداقل یکی از این گروه ها هیدروژن باشد، ترکیب یک آلدهید است.
اگر هیچ کدام هیدروژن نباشد، ترکیب مورد نظر به عنوان کتون (ketone) شناخته می شود که بوی مطبوعی نیز دارد و اغلب در عطرها و ادکلن های مشک دار و همچنین طعم دهنده های غذا یافت می شود.
قدرت بویایی آلدئیدها
اساتید عطرساز به خوبی از عظمت رایحه آلدهیدها و عطر سازی آگاه هستند و اغلب از آنها در مقادیر مختلف استفاده می کنند.
این ترکیبات آلی از نظر بو متفاوت هستند. آنهایی که وزن مولکولی کمتری دارند، واقعاً بوی بدی می دهند و شبیه بوی بد میوه های فاسد هستند.
از طرف دیگر، آنهایی که وزن مولکولی بالاتری دارند، اغلب عطرهای بسیار مطبوعی دارند.
آلدئیدهایی که توسط عطرسازان استفاده می‌شوند به‌عنوان آلیفاتیک یا «چرب» شناخته می‌شوند و رایحه‌های آنها می تواند از صابون تا فلز، مومی تا نشاسته‌ای و سبز تا مرکبات (این رایحه لیمویی در صابون‌ها و مواد شوینده) متغیر باشد.
آلدهیدها و عطر سازی
تاریخ و افسانه ها در مورد آلدهیدها
1921
اغلب اعتقاد بر این است که عطر Chanel No.5 که در سال 1921 ساخته شد، اولین رایحه آلدئیدی بود که تا به حال ساخته شد.
1942
با این حال، این بیشتر از این افسانه نیست که کریستف کلمب اولین اروپایی بود که در سال 1492 پا به دنیای جدید گذاشت. (وایکینگ ها، آمریگو وسپوچی و دیگران قبل از او بودند.)
این بازاریابی هوشمندانه کوکو شنل (Coco Chanel) بود که استفاده از این ترکیبات گرانبها را در رایحه نمادین این برند رایج کرد و انقلابی را در هنر عطر سازی ایجاد کرد.
1905
از نظر فنی، این کامپوزیت های شیمیایی اولین بار به صورت رسمی در سال 1905 هنگامی که عطرساز، Louis Armingeat، Rêve D’Or (رویای طلایی) را ساخت ، بکار رفتند.
1906
در سال 1906 عطر Apres L’Ondee به عنوان اولین عطری که از Anisic Aldehyde استفاده کرد، معرفی شد. که امروزه در بسیاری از آکوردهای گل مانند یاس بنفش، زالزالک، بادیان و پیچ امین الدوله استفاده می شود.
Chanel شماره 5 ممکن است یک اشتباه مسالمت آمیز باشد، زیرا همانطور که در تاریخ پیش می رویم، ارنست بوکس، که عطرساز کوکو شنل بود، به اشتباه آلدئیدهای بیشتری نسبت به آنچه درخواست شده بود (تقریباً 1٪) اضافه کرد، اما در نتیجه او از مصرف بیش از حد لذت برد و به این ترتیب یک ترکیب جدید (بخشی از فرمول آرزویش) ایجاد شد.
قصد او خلق عطری بود که بوی یک زن باشد تا گل. او یک بار گفت: “زنان نمی خواهند بوی تخت گل رز را حس کنند.”
او در ادامه Chanel No.22 را ایجاد کرد که حاوی دسته‌ای از آلدئیدهای چرب (C10، C11 و C12) بود که ترکیبی از مرکبات و گل‌ها را با کیفیتی صابونی ایجاد کردند.
بسیاری از عطرسازان دیگر از عطرهای کلاسیک مانند Lanvin’s Arpege، Lagerfeld’s Femme، Elizabeth Taylor White Diamonds و Estee Lauder’s White Linen پیروی کردند.
شناسایی آلدئیدهای معطر
در حالی که آلدئیدهای معطر ساختار شیمیایی بسیار پیچیده ای دارند، بویشان به شناسایی آسان آنها کمک می کند.
آلدهید معطر به عنوان آمالگام حاوی رادیکال CHO، مانند بنزآلدئید، که مشخصات بویی شبیه بادام دارد، تعریف می شود. به طور کلی، این ترکیبات شیمیایی یک تماس صابونی – مومی – لیمویی – گلی را به فرمول عطر ارائه می دهند.
متداول ترین آلدئیدهای مورد استفاده در عطرسازی
در ادامه مقاله آلدهیدها و عطر سازی در مورد 11 تا از متداول ترین آلدهیدهای مورد استفاده در عطرسازی صحبت می کنیم . غول های عطر در ساخت عطرهای بی نظیر تخصص دارند که بسیاری از آنها حاوی آلدئیدهای زیر هستند.
به طور کلی، عطرهایی که از این ترکیبات آلی استفاده می کنند می توانند طبیعت گلی، میوه ای یا مرکباتی داشته باشند.
آلدئیدهای چرب در ترکیب مولکولی خود بین 8 تا 13 اتم کربن دارند و رایحه میوه ای یا گلی بسیار مطبوعی دارند.
آنها را می توان به راحتی در غلظت های بسیار کم تشخیص داد. آنها در واقع خانواده ای از اجزا هستند که می توانند فلزی، نشاسته ای، مرکباتی یا مومی باشند.
موارد زیر در فرمولاسیون عطرهای مدرن کاملاً رایج است :
C7
این ترکیب عطری تند، گیاهی و سبز را ارائه می‌کند که یادآور بوی تازه در فضای باز است. نسیم در چشمان ذهن پر از عطر گل هایی مانند یاس، گل رز و زنبق می چرخد.
C8
این یک ترکیب اکتانال (octanal) است، به این معنی که یک آلدهید با فرمول شیمیایی خاص CH3 (CH2)6CHO است. این مایع بی رنگ و معطر با بویی شبیه میوه به طور طبیعی در روغن های مرکبات وجود دارد. این آمالگام یک ترکیب چرب قوی است که اغلب در عطرهای لیمو یافت می شود.
C9 Nonanal
این ترکیب پیچیده به نام نونآنال نیز شناخته می شود که یک مایع قهوه ای شفاف است که با بوی گل رز متمایل به نارنج مشخص می شود که در آب نامحلول است و در حداقل 20 اسانس عطر وجود دارد. این عطر گرم و عمدتاً گلی (رز و یاس) با رنگ های مومی – خیاری است که در فرمولاسیون مناسب می‌تواند عطر را بسیار تازه و تمیز جلوه دهد. به طور گسترده و با دقت در فرمول های عطر در ترکیب با سایر آلدئیدها استفاده می شود. هنگامی که سطوح بالاتر استفاده می شود، یک جزء مهم در نُت مرکبات و رز است، در حالی که در مقادیر کم، به طیف گسترده ای از انواع عطر اضافه می شود.
شناسایی آلدئیدهای معطر
C10 Decanal
در واقع C-10 Decanal یک آلدهید با فرمول خاص C10H20O است. یک جزء مهم در مرکبات، این کامپوزیت پیچیده تداعی کننده پوست پرتقال و لیمو است. (به طور خاص سیترال، ترکیبی طبیعی از دو آلدئید است که دارای فرمول یکسان اما ساختارهای متنوع است).
C11Undecanal
این آلدئید 11 کربنی پیچیده، تمیز و به طور طبیعی در روغن برگ گشنیز وجود دارد. فرمول شیمیایی آن C10H21CHO است و آرایش بی نظیر آن جلوه ای تلخ و تازه را در فرمولاسیون ادکلن ها منتقل می کند. مشخصات بو دلپذیر است و از عناصر کمی مرکبات (نارنج)، چرب و مومی – گل (رز) تشکیل شده است.
C12 Lauric — Dodecanal
در ادامه مقاله آلدهیدها و عطر سازی باید بگوییم C12 Lauric — Dodecanal آمالگام فرمول شیمیایی CH3(CH2)10CHO را حفظ می کند. در واقع یک مایع بی رنگ است که در بسیاری از عطرها ظاهر می شود و به طور طبیعی در روغن های مرکبات وجود دارد.
به دلیل شدت آن شناخته شده است و با سایر موارد مشابه خود متفاوت است زیرا بسته به نحوه استفاده از آن کیفیت های متفاوتی به خود می گیرد.
در غلظت های بالا، بد بو و فلزی است، اما وقتی رقیق می شود، ویژگی های گلی (یا بنفشه) و علفی آشکار می شود . این ترکیب ارگانیک همچنین اثرات مشک را در یک عطر تقویت می کند.
Aldehyde c-12mna =2-Methylundecanal یک ترکیب آلی است که به طور طبیعی در روغن پوست میوه کامکوات یافت می شود. رایحه آن پرتقالی ، علفی و شبیه عنبر است. در غلظت بسیار پایین، طعم آن کمی شبیه آجیل و عسل است. دارای رنگ زرد کم رنگ یا بی رنگ است و اغلب به عنوان ماده ای در صابون ها، مواد شوینده و عطرها استفاده می شود.
C13 Tridecanal
با داشتن 13 اتم کربن با فرمول مولکولی C13H8ClFO، مشخصات بوی این آلدئید را می توان پوست گریپ فروت تازه، تمیز، صابونی، مرکبات و مومی توصیف کرد. هدف آن ارائه نت های آبکی، مرکباتی و گلی به انواع مختلف عطرها است.
C14 Undecane
این آمالگام خوش طعم معمولاً به عنوان آلدئید هلو شناخته می شود، اگرچه از نظر فنی در دسته لاکتون ها قرار می گیرد. (این یک ترکیب آلی حاوی یک استر است که یک کامپوزیت مشتق از اسید کربوکسیلیک و یک الکل است.) دارای مشخصات بوی شیرین و میوه ای هلو است و به طور گسترده در ترکیبات عطر استفاده می شود، البته در مقادیر کم، زیرا یک ترکیب بسیار قوی است.
به اصطلاح Aldehyde C16 نامیده می شود
فرمول مولکولی این رایحه شیرین و میوه ای توت فرنگی که یادآور آب نبات است، C12H14O3 است. عطر ثانویه و عسلی گلی در این عطر جریان دارد و آن را برای ترکیبات گلی، مانند یاس و گل رز، و همچنین آنهایی که تن میوه ای قوی دارند، ایده آل می کند.
این عطر به هر رایحه ای گرما می بخشد و بویژه نت های بالایی و چوبی را تقویت می کند. اتیل متیل فنیل گلیسیدات، که معمولا به عنوان “به اصطلاح آلدهید c-16” و همچنین به عنوان “آلدهید توت فرنگی” شناخته می شود، یک ترکیب آلی است که در صنعت طعم دهنده در طعم دهنده های میوه های مصنوعی، به ویژه توت فرنگی استفاده می شود.
C18
این ترکیب خامه ای و کره ای نارگیل دارای فرمول شیمیایی CH3CH2CHO است و به نام گاما-نونالاکتون نیز شناخته می شود.
به گفته Arctander:
” یکی از پرمصرف ترین لاکتون ها در عطرها و طعم های گرمسیری است. حوزه کاربرد آن از بهترین عطرهای لوکس تا پوشش ارزان بوها… از پایه های گل گاردنیا تا طعم های آب نبات نارگیل را شامل می شود. شیرینی و استحکام شدید آن اغلب همراه با Undecanolide (Aldehyde C-14) در Gardenia، Tuberose، Honeysuckle، Stephanotis، Plumeria، Jasmine و بسیاری دیگر از انواع گل های سنگین استفاده می شود.
Schiffs Bases
شیف بیس ها از ترکیب آلدئیدهای معطر با متیل آنترانیلات (Methyl anthranilate) ساخته شده و واکنش های منحصر به فردی ایجاد می کند و در نتیجه رایحه های بی نظیری بوجود می آورد. متیل آنترانیلات هم به عنوان جزئی از اسانس‌های طبیعی مختلف و هم به‌عنوان یک عطر – شیمیایی سنتز شده به طور گسترده در عطرسازی مدرن استفاده می‌شود و بسیاری از آنها در زمینه عطرسازی نیز استفاده می‌شوند.
به نقل از یک مقاله اخیر در Perfumers World، “در زمینه عطرسازی، رایج ترین پایه شیف به نام اورانتیول شناخته می شود که از ترکیب متیل آنترانیلات تولید می شود. اورانتیول (پایه متیل آنترانیلات شیف) انگور نرولی نارنجی موگوت (گیاهی با گل های کوچک سفید به صورت زنگوله ای) شیرین است.
آروماتیک های آلفا و استفاده از آلدئیدها
عطرسازان بسیار ماهر می دانند که چگونه از قدرت آلدئیدها برای استفاده در ترکیبات عطر سازی خود استفاده کنند.
آلدئیدها مدت‌هاست که در ترکیب‌های فصلی منحصربه‌فرد شان اجزای جدایی‌ناپذیر بوده‌اند. برخی از محبوب‌ترین آنها در زیر آمده است.
آنها عبارتند از: فرمولاسیون برای عطرهای پاییزی، زمستانی ، عطرهای بهاری و عطرهای تابستانی ، با تمام تفاوت های ظریف مرتبط .
استفاده از آلدهیدها و عطر سازی
سخن نهایی در مورد آلدهیدها و عطرسازی
در پایان مقاله آلدهیدها و عطرسازی ذکر این نکته خالی از لطف نیست که آلدئیدها و عطرها شرکای جدایی ناپذیری هستند که به واسطه خواص ذاتی و همزیستی آنها تثبیت شده اند.
پیچیدگی عطرها، هر فرمولاسیونی را به یک اثر هنری منحصر به فرد تبدیل می کند که با نهایت دقت و ویژگی توسعه یافته است.
تعادل و کاربرد ماهرانه آلدئیدها آنها را به نوعی برای هر عطر باشکوهی ضروری می کند.
منبع : alphaaromatics
